Ξεκίνησε το απόγευμα της Παρασκευής 21 Νοεμβρίου 2025, στο Wyndham Grand Hotel στην Αθήνα το Επιστημονικό Θεολογικό Συνέδριο με τίτλο «Μαθητεία στην Ορθόδοξη Θεολογία», στο οποίο θα παρουσιαστεί το πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου.
- Ρεπορτάζ: Δημήτριος Χ. Παπαδόπουλος
- Φωτογραφίες: Νίκος Χαλκιόπουλος
Το Συνέδριο άνοιξε με ύμνους της εορτής των Αγίων Πατέρων, τους οποίους απέδωσε ο Βυζαντινός Χορός «Τρόπος», υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτη και Δασκάλου της Ψαλτικής Τέχνης κ. Κωνσταντίνου Αγγελίδη.
Τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο εκπροσώπησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος. Τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο εκπροσώπησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Βαρνάβας. Πέρα από τον τιμώμενο Ιεράρχη παρέστην επίσης ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, οι Σεβ. Μητροπολίτες Πατρών κ. Χρυσόστομος, Καστορίας κ. Καλλίνικος, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Πισιδίας κ. Ιώβ, Ιταλίας κ. Πολύκαρπος καθώς και οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Ρωγών κ. Φιλόθεος και Τανάγρας κ. Απόστολος. Εκ του Πατριαρχείου Βουλγαρίας παραβρέθηκε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ζνεπόλεως κ. Μελέτιος.
Μετά την απόδοση των ύμνων, τον λόγο πήρε ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, κ. Νικόλαος Κόιος, ο οποίος αναφέρθηκε συνοπτικά στον σκοπό του Συνεδρίου, ενώ έκανε λόγο για το πρόσωπο του τιμώμενου Ιεράρχη, τον οποίο προσδιόρισε ως πνευματικό τέκνο δυο σύγχρονων Αγίων, του Αγίου Καλλινίκου Εδέσσης και του Αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ.
Τον λόγο στη συνέχεια πήρε ο Γέροντας Εφραίμ, Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, οποίος ανέφερε ότι με αφορμή τρεις επετείους του Μητροπολίτη κ. Ιεροθέου, τα 30 χρόνια Αρχιερατείας, τα 50 χρόνια συγγραφής και τα 80 χρόνια επιγείου ζωής, η Ιερά Μονή τιμά το πρόσωπο και το έργο του. «Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος αναδεικνύει με το έργο του, το αγιοπατερικό, το συνοδικό και το υμνολογικό περιεχόμενο της Ορθοδόξου Παραδόσεως και έτσι προβάλλει στις ημέρες μας ως ασφαλής οδηγός για την βίωση και προβολή της ορθόδοξης θεολογίας. Η εντρύφηση στα συγγράμματά του αποτελεί πραγματική μαθητεία στην ορθόδοξη θεολογία», σημείωσε ο Γέροντας Εφραίμ.
Στο βήμα ανέβηκε έπειτα ο Σεβ. Μητροπολίτη Κρήνης κ. Κύριλλος, ο οποίος ανέγνωσε τον χαιρετισμό του Παν. Οικουμενικού Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίου. Στον χαιρετισμό ο Παναγιώτατος εύχεται την ευόδωση των εργασιών του Συνεδρίου και τόνισε ότι ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου ασκεί την πατερική εμπειρική θεολογία, η οποία τρέφεται από τη ζωή της εκκλησίας. Αναφέρθηκε ακόμη ότι ο Σεβασμιώτατος αποδεικνύει ότι ο λόγος της ορθοδοξίας είναι αδιανόητο να μένει στο περιθώριο της συζητήσεων των μεγάλων προβλημάτων της εποχής μας.
Τον λόγο πήρε μετά ο Θεοφ. Επίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Βαρνάβας, ο οποίος ανέγνωσε τον χαιρετισμό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ.κ. Ιερωνύμιου, στον οποίο εκφράζει τη χαρά του για την διοργάνωση του Συνεδρίου. Σημειώνει ακόμη ότι ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου διακρινετια για την θεολογική του εμβρίθεια καθώς και για το γεγονός ότι μπορεί να μεταφέρει τις μεγάλες αλήθειες της θεολογίας στον σύγχρονο κόσμο.
Κεντρική εισήγηση Μητροπολίτη Καστορίας
Μετά το πέρας των χαιρετισμών, τον λόγο πήρε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος, ο οποίος εκφώνησε την εναρκτήρια εισήγηση του Συνεδρίου. Ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου, τον Καθηγούμενο Γέροντα Εφραίμ και την οργανωτική επιτροπή για το γεγονός ότι του έδωσαν την κεντρική ομιλία του Συνεδρίου. Το πρώτο μέρος της ομιλίας του Μητροπολίτη Καστορίας αφορούσε τα βιογραφικά στοιχεία του τιμωμένου προσώπου, όπως την πορεία του στον εκκλησιαστικό χώρο αλλά και την δράση του σε διάφορα ιδρύματα της εκκλησίας.
Το δεύτερο μέρος αφορούσε το συγγραφικό έργο, για το οποίο, πέρα από το περιεχόμενο, ο Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος, μίλησε με αριθμούς. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα, όπως στη θεολογία αλλά και στην αρχαία, νεώτερη αλλά και σύγχρονη φιλοσοφία, ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε στην υπέρογκη συγγραφική παραγωγή του τιμωμένου προσώπου, και στο γεγονός ότι έχουν μεταφραστεί σε 28 γλώσσες. Τόνισε ακόμη ότι ανέκδοτα βιβλία είναι πάνω από 20, τα οποία περιμένουν τη σειρά τους για να δημοσιευτούν, ενώ δεν είναι λίγες και οι επιστολές οι οποίες που έχει συγγράψει ο Σεβασμιώτατος.
Το τρίτο μέρος της ομιλίας του, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε σε κάποιες βασικές έννοιες και τον χαρακτήρα του τιμώμενου Ιεράρχη, όπως αυτά αποτυπώνονται μέσα από το πολυσέλιδο έργο του, καθώς και στις πνευματικές του καταβολές, όπως και την έμπνευση που άντλησε από σύγχρονους Αγίους και Αγιορείτες πατέρες. Ιδιαίτερη και εκτενή αναφορά έκανε στην αλληλοπεριχώρηση των πολλαπλών πλευρών του Μητροπολίτη Ναυπάκτου, όπως την ποιμαντική, την διοικητική, την Αρχιερατική και την κοινωνική.
Κλείνοντας την ομιλία του, ανέφερε ότι καταλαβαίνει το έργο του Μητροπολίτη Ναυπάκτου ακριβώς σαν το λιμάνι της Ναυπάκτου, στο οποίο το κάστρο συμβολίζει την σταθερότητα και το λιμάνι, το άνοιγμα προς τα μηνύματα του κόσμου.
Α΄Συνεδρία
Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη, Σεβ. Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος. Η Α’ Συνεδρία είχε τίτλο «Αγιορειτική ησυχαστική παράδοση – Σύγχρονοι Άγιοι», ενώ των εργασιών προέδρευσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Αρχιμ. Ζαχαρίας Ζάχαρου, του οποίου την ομιλία ανέγνωσε ο Ηγούμενος της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου του Έσσεξ, Αρχιμ. Πέτρος, με τίτλο «Ο σεπτός Ιεράρχης μας Ιερόθεος και η σχέση του με τον Άγιο Σωφρόνιο».
Στην ομιλία του ο γέροντας Ζαχαρίας ανέφερε ότι ο Άγιος Σωφρόνιος διάνοιξε νέες προοπτικές στον Μητροπολίτη Ναυπάκτου και εκείνος με τη σειρά του κόμισε από τον Άγιο πνευματική γνώση την οποία καλλιέργησε και μετέδωσε στον λαό του Θεού. Σημείωσε ακόμη ότι ο Άγιος Σωφρόνιος αγάπησε την θερμή και φλογερή καρδιά του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου, και επεσήμανε ότι ο Άγιος συνέβαλε στην πνευματική διαμόρφωση της προσωπικότητας του Μητροπολίτη κ. Ιεροθέου.
Δεύτερη εισηγήτρια ήταν Γερόντισσα Σιλουανή, Καθηγουμένη της Ι.Μ. Γενεθλίου Θεοτόκου (Πελαγίας), της οποίας η ομιλίας είχε τίτλο «Ο Άγιος Καλλίνικος Εδέσσης κατά τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο».
Η Γερόντισσα σημείωσε ότι το συγγραφικό έργο του Σεβασμιωτάτου έχει την ευλογία τόσο του Αγίου Σωφρονίου όσο και του Αγίου Καλλινίκου. Σημείωσε ότι σημαντική θέση μέσα στο έργο του Μητροπολίτη κ. Ιεροθέου, έχουν κι εκείνα, τα οποία αφορούν τον Άγιο Καλλίνικο, ενώ τόνισε, ότι ο Σεβασμιώτατος έχει δηλώσει πως έμαθε την ποιμαντική στην Έδεσσα, αλλά και ότι το μεγάλο σχολείο της εμπειρικής Θεολογίας ήταν η συναναστροφή με τον Άγιο Καλλίνικο. Στη συνέχεια του λόγου της αναφέρθηκε στην συγγραφική πορεία των βιβλίων που αφορούσαν τη βιωτή και τη διδασκαλία του Αγίου Καλλινίκου και μέσα απ’ αυτή την πορεία επεσήμανε το πώς δούλεψε ο Σεβασμιώτατος, αλλά και πώς έζησε ο ίδιος τον Άγιο Καλλίνικο.
Μετά το διάλειμμα μίλησε ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Αρχιμ. Εφραίμ με θέμα «‘Η Αγία Γνώση. Τα ωραία των ένδον’ – Η ησυχία ως απαραίτητη προϋπόθεση του Αγιασμού».
Ο Καθηγούμενος Γέροντας Εφραίμ χαρακτήρισε το έργο Η Αγία Γνώση. Τα ωραία των ένδον ως ένα από τα σημαντικότερα της σύγχρονης θεολογικής γραμματείας και τόνισε ότι ήδη από τις πρώτες σελίδες φανερώνεται ότι ο Σεβασμιώτατος κ. Ιερόθεος κατανοεί τη Θεολογία ως πνευματική εμπειρία και όχι ως διανοητική ενασχόληση. Επεσήμανε δε ότι η θεολογία όπως προκύπτει από το έργο του τιμώμενου προσώπου δεν είναι προϊόν στοχασμού, αλλά προσευχής και εμπειρίας.
Στην ομιλία ο Γέροντας ασχολήθηκε με την σημασία της ησυχίας στο έργο του Μητροπολίτη κ. Ιεροθέου. Προσεγγίζοντας το έργο του Σεβασμιωτάτου, ο ομιλητής σημείωσε ότι η πνευματική ζωή δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως την άσκηση της ησυχίας και τόνισε ότι η ησυχία είναι η αληθινή προϋπόθεση της γνώσης του Θεού. «Ο Ησυχασμός δεν είναι φυγή από τον κόσμο, αλλά τρόπος θεραπείας του κόσμου», τόνισε ο Γέροντας Εφραίμ, ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε ότι «μέσα από τη γλώσσα του συγγραφέα αναδύεται η ουσία της Ορθοδοξίας».
Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια ο Καθηγούμενος της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας, Αρχιμ. Ελισαίος, του οποίου η ομιλία είχε τίτλο «Ο Άγιος Παΐσιος βιογραφούμενος».
Ο Γέροντας Ελισαίος ανέφερε ότι θα ασχοληθεί με τα βιβλία του Σεβασμιωτάτου, τα οποία είναι σχετικά με τον Άγιο Παΐσιο, όπου έκανε μια μικρή εισαγωγή στον χαρακτήρα και το περιεχόμενο των βιβλίων. Τα βιβλία αυτά αποβλέπουν στην αποτύπωση αυτού του αυτοβιογραφικού λόγου του Αγίου, ανέφερε ο Γέροντας Ελισαίος. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην επίσκεψη του Αγίου Παϊσίου στην Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας, όπου συνοδευόταν από τον Σεβασμιώτατο. Στον λόγο του ο Καθηγούμενος Αρχιμ. Ελισαίος, αναφέρθηκε στην σχέση και την επιρροή του Αγίου Παϊσίου στον Μητροπολίτη κ. Ιερόθεο, ενώ σημείωσε ότι ο Σεβασμιώτατος δεν περιγράφει απλώς τον Άγιο, αλλά τον αφομοιώνει. «Το φως που εκπέμπει ο Άγιος Παΐσιος περνά από το πρίσμα του Σεβασμιωτάτου» ανέφερε ο Καθηγούμενος.
Τέλος, με θέμα «Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ως Αγιορείτης», μίλησε ο Καθηγούμενος της Ι.Μ. Σταυρονικήτα Αρχιμ. Τύχων.
Ο Αρχιμ. Τύχων εστίασε σε αυτό το σημαντικό βιβλίο του Σεβ. Μητροπολίτη κ. Ιεροθέου, το οποίο κομίζει σημαντικές πτυχές και πληροφορίες προς τους αναγνώστες του σύγχρονου κόσμου για τον βίο και τη θεολογία αυτού του σπουδαίου Αγίου και τόνισε τη σημασία της εφαρμοσμένης θεολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Κατά τον Μητροπολίτη κ. Ιερόθεο, όπως σημείωσε ο ομιλητής, δεν έρχεται να προσθέσει κάτι δικό του στην ορθόδοξη διδασκαλία, αλλά ζει την παράδοσή της. Ο Καθηγούμενος Αρχιμ. Τύχων σημείωσε, προσεγγίζοντας το έργο του τιμώμενου προσώπου, ότι Άγιος με τα γραπτά του έδειξε ότι το Άγιον Όρος, δεν είναι ένας τόπος, αλλά ένας τρόπος ζωής.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Β΄. Ιστορικοκανονικά
Πρόεδρος: Καθηγητής κ. Απόστολος Κραλίδης
09:00 Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος, «Το συνοδικό και ιεραρχικό πολίτευμα της Εκκλησίας»
09:20 Αναστάσιος Φιλιππίδης, «Ρωμιοί σε Ανατολή και Δύση»
09:40 Κωνσταντίνος Χρήστου, «Παλαιά και Νέα Ρώμη – Ορθόδοξη και Δυτική Παράδοση»
10:00 Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος, «Τα συνοδικά και πατριαρχικά κείμενα, Συνοδικός Τόμος του 1850 και Πατριαρχική Πράξη του 1928»
10:20 Διάλειμμα – Κέρασμα
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Γ΄. Ποιμαντικά – Βιοηθικά
Πρόεδρος: Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος
10:40 Πρωτοπρεσβύτερος Θωμάς Βαμβίνης, «Η πράξη της Ορθόδοξης ψυχοθεραπείας»
11:00 Απόστολος Νικολαίδης, «Η διαλεκτική συνάφεια θεολογίας και ποιμαντικής στο συγγραφικό και ποιμαντικό έργο του Μητροπολίττη Ναυπάκτου Ιεροθέου»
11:20 Τρύφων Σπυριδωνίδης, «Βιοηθική και Βιοθεολογία»
11:40 Βασίλειος Λιούτας, «Αναφορά στο βιολογικό θάνατο, τα γηρατειά και την ανθρώπινη ασθένεια»
12:00 Συζήτηση Συνεδριών A΄, B΄ και Γ΄
13:00 Λήξη Συνεδρίας
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Δ΄. Πατερική και δογματική θεολογία – Εορτολογικά
Πρόεδρος: Ομότιμος Καθηγητής κ. Απόστολος Νικολαίδης
16:30 Βασίλειος Τσίγκος, «Η ανάδειξη της δογματικής θεολογίας του πατρός Ιωάννη Ρωμανίδη από τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο»
16:50 Μαρίνα Κολοβοπούλου, «Το πρόσωπο στην Ορθόδοξη Παράδοση και η Μεταπατερική θεολογία»
17:10 Γεώργιος Παναγόπουλος, «Σχολαστική και Πατερική θεολογία σύμφωνα με τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη»
17:30 Συμεών Πασχαλίδης, «Ιστορικό πλαίσιο και πλουτισμός θεολογίας των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών»
17:50 Διάλειμμα – Κέρασμα.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ε΄. Η απήχηση του έργου του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου
Πρόεδρος: Καθηγητής κ. Συμεών Πασχαλίδης
18:10 Βασιλική Μελικίδου, «Λήμματα και ρήματα μαχόμενης θεολογίας»
18:30 Ευθυμία Μαυρομιχάλη, «Οι μεταφράσεις των βιβλίων του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου»
18:50 Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, «Ο άνθρωπος κατά τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο»
19:10 Συζήτηση Συνεδριών Δ΄ και Ε΄
19:30 Αντιφώνηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου και λήξη των εργασιών του Συνεδρίου από τον Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, Αρχιμ. Εφραίμ
ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025
06:30 Όρθος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ομονοίας. Θα ψάλλει η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία με χοράρχη τον Γεώργιο Κωνσταντίνου
Επιστημονική Επιτροπή
- Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος
- Απόστολος Νικολαΐδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. και Πρόεδρος του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός»
- Κωνσταντίνος Χρήστου, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
- Βασίλειος Τσίγκος, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Οργανωτική Επιτροπή
- Μοναχός Αδριανός Βατοπαιδινός
- Ιεροδιάκονος Παΐσιος Παρασκευάς της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου
- Νίκος Γκουράρος, Διευθυντής Ανάπτυξης Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός»
- Σεραφείμ Πολίτης, Οικονομικός Διευθυντής του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός»
Κατεβάστε το πρόγραμμα του Συνεδρίου με ένα κλικ ΕΔΩ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός»
