Την Πρόοδο του Τιμίου Σταυρού εορτάζουμε σήμερα, 1η Αυγούστου. Πρόκειται για την περιφορά του από το Παλάτι στις συνοικίες της Κωνσταντινουπόλεως προς ευλογία των πιστών και τη βεβαιότητα ότι μάς απαλλάσσει από επιδημίες και ασθένειες.
«Σήμερον Σταυρός υψούται και κόσμος εκ πλάνης ελευθερούται. Σήμερον του Χριστού η Ανάστασις εγκαινιάζεται, και τα πέρατα της γης αγάλλονται».
Ο Σταυρός αναδεικνύεται δια του Εσταυρωμένου Ιησού σύμβολο ευλογίας και μέτρο της αγάπης και της συγχώρεσης. Ο Ζωοποιός Σταυρός δηλώνει την πορεία των πιστών προς την Ανάσταση και την εξαγορά της ανθρωπότητας από τα δεινά της φθοράς.
«Σταυρὸς ἁπάντων τῶν καλῶν, παρεκτικὸς καθορᾶται, προσκυνούμενος· καὶ πᾶσα ἡ κτίσις, ἑορτάζει ἐν χαρᾷ, φωτιζομένη χάριτι, τοῦ ἐν αὐτῷ βουλήσει, ἀνυψωθέντος Θεοῦ ἡμῶν». (Κανών α’, ᾨδὴ γ’, τοῦ τιμίου Σταυροῦ Ἦχος πλ. δ’. Ὁ στερεώσας).
Επίσης, τιμούμε τη μνήμη των Επτά Μαρτύρων Παίδων, των Μακκαβαίων (Αβείμ, Αντωνίου, Αχείμ, Γουρίου, Ελεαζάρου, Ευσεβωνά και Μαρκέλλου), της μητρός αυτών Σολομονής και Ελεαζάρου (†166 π.Χ.) του διδασκάλου αυτών, καθώς και των εν Πέργη Εννέα Μαρτύρων (Αλεξάνδρου, Άττου, Ευκλέους, Κατούνου, Κινδέου, Κυριακού, Λεοντίου, Μηναίου και Μνησιθέου), οι οποίοι έζησαν επί Διοκλητιανού. Ο Χριστιανισμός είχε στερεωθεί στις καρδιές τους από μικρή ηλικία θρεφόμενοι με τη μελέτη των ιερών κειμένων.