Σήμερα, Τρίτη 23 Δεκεμβρίου, τιμούμε τη μνήμη των δέκα μαρτύρων που θυσιάστηκαν, για την Πίστη στον Ενανθρωπήσαντα Χριστό, στην Κρήτη και του Αγίου Νήφωνος Επισκόπου Κωνσταντίνης.
Οι δέκα μάρτυρες, μεταξύ αυτών οι Θεόδουλος και Ηράκλειος, μαρτύρησαν κατά το διωγμό του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου. Παραδόθηκαν στον ειδωλολάτρη άρχοντα της Κρήτης, ο οποίος διέταξε να τους φέρουν ενώπιον των βωμών και να τους επιβάλουν να θυσιάσουν στα είδωλα.
Η υμνολογία της ημέρας συνδυάζει το μαρτύριο των Κρητικών μαρτύρων με την επικείμενη μεγάλη εορτή της Γεννήσεως του Χριστού.
«Έφτασε η μνήμη των Μαρτύρων, η οποία κηρύσσει τη Γέννηση του Σωτήρος. Και η Δεσποτική εορτή κάνει την προεόρτια εμφάνισή της σε εμάς με την άθλησή τους».
Η αντίστασή τους στη διαταγή του άρχοντα και η ομολογία ότι ήσαν χριστιανοί τους έφεραν αντιμέτωπους με απερίγραπτα βασανιστήρια, τα οποία κράτησαν τριάντα ημέρες.
Στο τέλος τους έσυραν στο δικαστήριο. Ο δικαστής, βλέποντας τη σθεναρή τους πίστη στο Σωτήρα Χριστό, αποφάσισε τον αποκεφαλισμό τους.